शेतकरी बंधुनो औषध फवारणीच्या वेळी या चुका करु नका!
भारतातील शेतीत आज औषध फवारणी हे एक अत्यंत महत्वाचं आणि दैनंदिन काम आहे. पण चुकीच्या पद्धतीने फवारणी केल्यास उत्पादनात घट, कीटकनाशकांचा प्रतिकार, पर्यावरणीय हानी आणि शेतकऱ्यांचे आरोग्य धोक्यात येऊ शकतात. त्यामुळे आज आपण पाहणार आहोतः शेतकरी कोणत्या चुका करतात आणि त्या टाळण्यासाठी काय उपाय करता येतील.
१. औषध अन्दाजाने मोजणे
चूक:
- “िदरवेळी एवढंच टाकतो” किंवा “शेजाऱ्याने सांगितलंय” अशा अन्दाजावर औषध मोजणे.
परिणाम:
- पिकांना हानी
- अवांछित रासायनिक अवशेष
- खर्च वाढणे
उपाय:
- कंपनीच्या सूचनानुसार अचूक डोस वापरा.
- मोजमाप वैज्ञानिक दृष्टीकोनातून समजून घ्या.
२. कोणत्याही पाण्याचा वापर
चूक:
- विहीर, साठलेलं पाणी किंवा अस्वच्छ साधारण पाणी वापरणे.
परिणाम:
- औषध योग्यरीत्या विरघळत नाही
- परिणामकारकता कमी
- ड्रिप किंवा स्प्रे नोजलमध्ये अडथळे
उपाय:
- स्वच्छ व शुद्ध पाणी वापरा
- पाणी योग्य असल्याची खात्री करण्यासाठी pH तपासा
३. एकाच औषधाचा वारंवार वापर
चूक:
- कीटकनाशक किंवा बुरशीनाशक फक्त एका प्रकाराने सतत वापरणे.
परिणाम:
- कीटकांमध्ये प्रतिकारशक्ती निर्माण
- त्या औषधाचा परिणाम कमी होतो
उपाय:
- औषधांची फेरफार (rotation) करा
- डॉक्टर / तज्ज्ञांच्या सल्ल्यानुसार विविध प्रकारचे औषधे वापरा
४. सुरक्षेवर दुर्लक्ष
चूक:
- मास्क न घालणे, चप्पल घालून फवारणी करणे, हात न धुतल्याने जेवण करणे.
परिणाम:
- कीटकनाशक त्वचेमार्फत शरीरात जाता
- गंभीर आजार किंवा दीर्घकालीन आरोग्य समस्या उद्भवू शकतात
उपाय:
- योग्य संरक्षणासाठी PPE (जसे की मास्क, हातमोजे, गॉگل्स) वापरा
- फवारणी नंतर हात-पाय, कपडे स्वच्छ धुवा
५. हवामानाचा विचार न करणे
चूक:
- हवामान अनदेखी करीत सतत फवारणी करणे.
परिणाम:
- वारा, पाऊस यामुळे औषध उडून जाते
- खर्च वाढतो, परिणाम मिळत नाही
उपाय:
- थंड, कमी वारा असलेला दिवस निवडा
- सकाळी किंवा संध्याकाळी फवारणी करा
विशेष सूचना: औषध खरेदी करताना
- उत्पादनाच्या कंपनी वर विश्वास ठेवा
- मॅन्युफॅक्चरिंग व एक्सपायरी डेट तपासा
- BIS मार्क किंवा प्रमाणपत्र असण्याची खात्री करा
बाजारात नकली औषधे सतर्कतेची गरज आहे. शक्यतो सेंद्रिय अथवा बायोलॉजिकल औषधे वापरा—यामुळे पिकांची गुणवत्ता टिकते आणि आरोग्यही सुरक्षित राहते.
निष्कर्ष
शेतकरी बंधूंनो, आपली कष्टाची फळे सुरक्षित ठेवायची असतील तर योग्य पध्दतीने औषध फवारणी अती महत्त्वाची आहे. वरील चुका टाळा, तज्ञांचा सल्ला घ्या आणि शाश्वत शेतीचा मार्ग स्वीकारा.
शेतीचे अवजारे खरेदी करण्यासाठी खालील agrokranti ला भेट द्या
हे पण वाचा : onion rates : महाराष्ट्रातील कांदा बाजार दरातील चढ-उतार
