अंगूर बागेतील मणी लूज होण्याचे कारणे आणि प्रभावी पाणी व्यवस्थापन उपाय

अंगूर बागेतील मणी लूज होण्याचे कारणे आणि प्रभावी पाणी व्यवस्थापन उपाय
अंगूर उत्पादनात मणी लूज होण्याची समस्या अनेक शेतकऱ्यांसाठी मोठी डोकेदुखी ठरते. यामागे अनेक कारणे असली तरी, जमिनीचा प्रकार आणि पाणी व्यवस्थापनाचा मोठा प्रभाव असतो. हलक्या आणि भारी जमिनीत पाणी धारण करण्याची क्षमता वेगवेगळी असल्याने, त्यानुसार योग्य नियोजन न केल्यास मण्यांची वाढ खुंटते आणि लूज होण्याचा धोका वाढतो.

हलक्या जमिनीत पाणी व्यवस्थापन:
हलक्या जमिनीत पाणी धरून ठेवण्याची क्षमता कमी असते, त्यामुळे जास्त पाणी द्यावे लागते. मात्र, तापमान वाढल्यास पाण्याची योग्य गरज किती आहे, याचा अंदाज शेतकऱ्यांना न आल्यास मण्यांच्या वाढीसाठी पुरेसा ओलावा मिळत नाही. परिणामी, मणी लूज पडण्याची शक्यता वाढते. त्यामुळे हलक्या जमिनीत ठिबक सिंचनासारख्या पद्धतींचा अवलंब करून योग्य प्रमाणात पाणी द्यावे.

भारी जमिनीत पाणी व्यवस्थापन:
भारी जमिनीत पाणी धरून ठेवण्याची क्षमता जास्त असल्याने जर पाणी जास्त प्रमाणात दिले गेले, तर आर्द्रता वाढते. अशा स्थितीत डाऊनी मिल्ड्यूसारख्या बुरशीजन्य रोगांना अनुकूल वातावरण मिळते. डाऊनी मिल्ड्यूच्या सुप्तावस्थेत असलेल्या बीजाणू सक्रिय होऊन रोगाचा प्रादुर्भाव वाढतो. परिणामी, मणी कमजोर होतात आणि लूज पडतात. म्हणूनच, भारी जमिनीत ओलाव्याचे योग्य व्यवस्थापन करणे आवश्यक आहे.

मणी लूज होण्यापासून संरक्षण कसे करावे?
माती परीक्षण करून योग्य पाणी व्यवस्थापन आखा: हलक्या आणि भारी जमिनींसाठी वेगवेगळ्या सिंचन पद्धती अवलंबा.
ठिबक सिंचनाचा अवलंब करा: त्यामुळे पाणी कमी प्रमाणात आणि योग्य वेळी देता येईल.
तापमानानुसार पाणी व्यवस्थापन: उन्हाळ्यात अधिक पाणी तर हिवाळ्यात नियंत्रित प्रमाणात पाणी द्या.
डाऊनी मिल्ड्यूचा प्रतिबंध: नियोजनबद्ध कीड व रोग व्यवस्थापन योजनेचा अवलंब करा.
सेंद्रिय खतांचा वापर: त्यामुळे मातीतील आर्द्रता नियंत्रित राहते.

निष्कर्ष:
मणी लूज होण्याचे प्रमाण कमी करण्यासाठी मातीचा प्रकार ओळखून पाणी व्यवस्थापन योग्य पद्धतीने करणे गरजेचे आहे. हलक्या जमिनीत अधिक प्रमाणात आणि वारंवार पाणी द्यावे लागते, तर भारी जमिनीत आर्द्रता नियंत्रणात ठेवणे आवश्यक असते. याशिवाय डाऊनी मिल्ड्यूचा प्रादुर्भाव रोखण्यासाठी सतत देखरेख ठेवणे महत्त्वाचे आहे. योग्य नियोजन आणि आधुनिक तंत्रज्ञानाच्या मदतीने अंगूर बागेतील उत्पादन आणि गुणवत्ता सुधारता येऊ शकते.

हे पण वाचा : ॲग्रिस्टॅक योजनेवरील बहिष्कार अंशतः मागे – कृषी सहाय्यकांचा निर्णय आणि त्यामागील कारणे