bhendi-lagwad: बारमाही भाजीपाला शेतीसाठी भेंडी लागवड – एक फायदेशीर पर्याय!

भेंडीमध्ये आरोग्यासाठी आवश्यक विविध जीवनसत्त्वे, लोह आणि खनिजे मुबलक प्रमाणात उपलब्ध असल्याने वर्षभर या भाजीला चांगली मागणी असते. तसेच, भेंडीच्या बियांपासून तेल मिळते आणि कागद निर्मिती उद्योगामध्येही तिचा वापर केला जातो. हिरव्या भेंडीच्या तुलनेने लाल भेंडीमध्ये अँटीऑक्सिडंट, लोह आणि कॅल्शियमचे प्रमाण अधिक असल्यामुळे पंचतारांकित हॉटेल, मॉल आणि शहरी भागामध्ये तिची मोठी मागणी असते.

जमीन आणि हवामान
– भेंडीची लागवड केवळ खरीप हंगामातच नव्हे, तर रब्बी व उन्हाळी हंगामातही करता येते.
– या पिकाला उष्ण हवामान मानवते.
– हलक्या ते मध्यम काळ्या जमिनीत भेंडीची चांगली वाढ होते. मात्र, पाण्याचा निचरा होणे आवश्यक आहे.

सुधारित जाती
उच्च उत्पन्नासाठी भेंडीच्या खालील सुधारित जातींची निवड करावी:
– कोकण भेंडी
– परभणी क्रांती
– अर्का अनामिका
– अर्का अभय
– पंजाब-७
– विजया
– वर्षा उपहार
– परभणी भेंडी
– फुले विमुक्ता

लागवडीची पद्धत

हंगामानुसार लागवड:
– खरीप: जून-जुलै
– उन्हाळी: जानेवारी-फेब्रुवारी
– रब्बी: ऑक्टोबर

अंतर:
– खरिपात ६० x ६० सेमी
– उन्हाळ्यात ४५ x १५ सेमी
– बियाण्याचे प्रमाण:
– हेक्टरी १५-२० किलो
– खरिपात ८-१० किलो पुरेसे

बियाणे प्रक्रिया:
– बी लागवडीपूर्वी पाण्यात किंवा सायकोसीलच्या (१०० मि.लि. प्रति लिटर) द्रावणात २४ तास भिजवावे.
– सावलीत कोरडे करून पेरणी करावी, ज्यामुळे उत्पन्न १०-१५% वाढते.

आंतरमशागत
– दोन ते तीन आठवड्यांनी रोपांची विरळणी करावी.
– तण नियंत्रणासाठी दोन ते तीन खुरपण्या कराव्या.

खत व पाणी व्यवस्थापन
– हेक्टरी १५ टन शेणखत, १०० किलो नत्र, ५० किलो स्फुरद आणि २५ किलो पालाश द्यावे.
– लागवडीवेळी संपूर्ण स्फुरद, पालाश आणि एक तृतीयांश नत्र द्यावे.
– उरलेले दोन तृतीयांश नत्र समप्रमाणात लागवडीनंतर ३० व ६० दिवसांनी द्यावे.

काढणी आणि उत्पादन
– भेंडीची काढणी फळे कोवळी असताना करावी.
– झाडाला फुले येण्यास सुरुवात झाल्यावर ६-७ दिवसांत फळे काढणीसाठी तयार होतात.
– हेक्टरी १००-१२० क्विंटल उत्पादन मिळते.bhendi-lagwad

– नियमित उत्पादनासाठी १५-२० दिवसांचे अंतर ठेवून टप्प्याटप्प्याने लागवड करावी.

भेंडी लागवड ही कमी खर्चात जास्त नफा मिळवून देणारी शेती आहे. वर्षभर उत्पादन घेता येत असल्याने शेतकऱ्यांसाठी ती फायदेशीर ठरते. योग्य जमीन निवड, सुधारित जातींचा वापर, खत व पाणी व्यवस्थापन आणि वेळेवर काढणी केल्यास शेतकऱ्यांना उच्च दर्जाचे उत्पादन मिळू शकते.bhendi-lagwad

हे पण वाचा : द्राक्षांची काढणी करताना या महत्त्वाच्या गोष्टींची घ्या काळजी!