gahu-malni-sathavan: गहू मळणीनंतर साठवणीसाठी योग्य ओलावा किती असावा? वाचा सविस्तर!
सद्यस्थितीत अनेक भागात गव्हाची काढणी सुरू आहे. हार्वेस्टरच्या माध्यमातून गहू कापणी केली जात आहे आणि त्यानंतर शेतकरी लगेचच मळणी करून गहू साठवणीसाठी तयार करतात. गव्हाची मळणी आणि साठवणूक करताना योग्य ती काळजी घेणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. चला तर जाणून घेऊया, गहू साठवणीसाठी कोणत्या गोष्टी लक्षात घ्याव्यात.
गहू मळणी म्हणजे काय?
गहू मळणी म्हणजे गव्हाच्या देठापासून आणि त्याला झाकणाऱ्या भुसापासून गहू वेगळे करणे. ही प्रक्रिया गव्हाची कापणी झाल्यानंतर आणि साठवणुकीपूर्वी केली जाते. गहू मळणी प्रामुख्याने मळणी यंत्राच्या साहाय्याने केली जाते, मात्र काही ठिकाणी अजूनही पारंपरिक पद्धतीचा अवलंब केला जातो.
गहू मळणी प्रक्रिया आणि काळजी
– मळणी म्हणजे धान्य रोपांपासून वेगळे करण्याची प्रक्रिया.
– मळणी काळजीपूर्वक करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे कारण यामुळे धान्याची गुणवत्ता टिकून राहते.
– गहू कापणीपासून ते साठवणुकीपर्यंत प्रत्येक टप्प्यावर आवश्यक ती काळजी घेणे गरजेचे असते.
– मजुरांची टंचाई आणि मजुरीचे वाढते दर लक्षात घेता, अनेक शेतकरी हार्वेस्टरच्या साहाय्याने कमी वेळेत आणि कष्टात मळणी करण्यास प्राधान्य देतात. gahu-malni-sathavan
गहू साठवण प्रक्रिया
गव्हाची साठवण करताना योग्य ती पद्धत आणि स्वच्छता राखणे महत्त्वाचे आहे. गहू साठवणीसाठी पुढील उपाययोजना कराव्यात:
1. ओलाव्याचे प्रमाण:
– गव्हामध्ये किडींचा प्रादुर्भाव होऊ नये म्हणून त्यातील ओलाव्याचे प्रमाण १० टक्क्यांपेक्षा कमी ठेवावे.
– मळणीनंतर गहू तीन ते चार दिवस चांगले उन्हात वाळवावा, नंतर थंड होऊ द्यावा आणि मगच साठवणीसाठी ठेवावा.
2. किडी आणि रोगराईपासून संरक्षण:
– शिफारस केलेल्या रसायनांचा तज्ज्ञांच्या सल्ल्याने बंद कोठीत वापर करावा.
– गहू साठवण्यासाठी ओलावा, उंदीर, पक्षी आणि अस्वच्छतेपासून मुक्त अशा सुरक्षित जागेची निवड करावी.
3. साठवणीसाठी योग्य साधने:
– गहू साठवण्यासाठी धातूच्या पत्र्यापासून अथवा सिमेंटपासून बनवलेल्या सुधारित कोठीचा वापर करावा.
– साठवणीसाठी स्वच्छ आणि योग्यरीत्या वाळवलेली पोती वापरावीत. gahu-malni-sathavan
– पोती लाकडी फळ्या अथवा पॉलिथीनच्या शीटवर ठेवावीत जेणेकरून जमिनीतील ओलावा गव्हामध्ये जाऊ नये.
महत्त्वाचा सल्ला:
– गव्हाच्या गुणवत्तेचे रक्षण करण्यासाठी त्यास नियमित वाऱ्यावर टाकावे आणि गरज पडल्यास कीटकनाशकांचा नियंत्रित वापर करावा.
– गव्हाच्या साठवणुकीपूर्वी गोदाम स्वच्छ करावे आणि ते आर्द्रतेपासून सुरक्षित ठेवावे.
– दीर्घकालीन साठवणीसाठी आवश्यक असल्यास गहू वायूरहित ड्रम किंवा एअरटाइट कंटेनरमध्ये ठेवा.
गहू साठवणुकीसाठी योग्य ती काळजी घेतल्यास उत्पादन दीर्घकाळ टिकू शकते आणि शेतकऱ्यांना अधिक फायदा होऊ शकतो.
हे पण वाचा : अवकाळी पावसात पिकांचे संरक्षण कसे कराल? जाणून घ्या प्रभावी उपाय!
