नाशिक जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांनी कांदा पेक्षा याच पिकाची जास्त लागवड केली आहे पण का?
Agriculture News | नाशिक जिल्ह्यात खरीप हंगामातील मका पीक सर्वाधिक क्षेत्रावर पेरले गेले असून कांद्याच्या तुलनेत यंदा मकाची पेरणी आघाडीवर आहे. शेतकऱ्यांनी कापसाऐवजी मका, मूग आणि सोयाबीन पिकांना प्राधान्य दिल्याचे स्पष्ट दिसून येते.
खरीप पेरणी अंतिम टप्प्यात
नाशिक जिल्ह्यात खरीप हंगामाची पेरणी अंतिम टप्प्यात आली आहे. एकूण ६ लाख ४० हजार ५५० हेक्टर क्षेत्रावर खरीप पिकांची अपेक्षित पेरणी होणार होती, त्यापैकी ४ लाख ९१ हजार ६८० हेक्टर क्षेत्रावर आतापर्यंत पेरणी पूर्ण झाली आहे, म्हणजेच सुमारे ७६ टक्के पेरणी पूर्ण झालेली आहे.
मका लागवडीत सर्वाधिक वाढ
यंदाच्या खरीप हंगामात नाशिक जिल्ह्यात सर्वाधिक पेरणी मका (Maize) या पिकाची झाली आहे. अद्यापपर्यंत २ लाख ८८ हजार ५९० हेक्टर क्षेत्रावर मका लागवड करण्यात आली आहे. ही आकडेवारी स्पष्ट दाखवते की मका हे पीक यंदा शेतकऱ्यांसाठी सर्वात लोकप्रिय पर्याय ठरले आहे.
सोयाबीन आणि मूगही आघाडीवर
मका खालोखाल सोयाबीन हे पीक दुसऱ्या क्रमांकावर असून ६४ हजार २८५ हेक्टर क्षेत्रावर सोयाबीनची पेरणी झालेली आहे. तसेच मूग पिकाचाही यंदा क्षेत्र वाढलेले आहे. यावरून दिसून येते की शेतकरी कमी कालावधीतील आणि बाजारात मागणी असलेल्या पिकांकडे वळले आहेत.
कापूस पेरणीमध्ये मोठी घट
यंदाच्या खरीप हंगामात सर्वात मोठा बदल म्हणजे कापूस लागवडीत झालेली घट. मागील काही वर्षांपासून नाशिक जिल्ह्यात कापूस हे प्रमुख पीक मानले जात होते, मात्र यावर्षी परिस्थिती वेगळी आहे. मालेगाव, नांदगाव, येवला तालुके वगळता इतर बहुतेक तालुक्यांमध्ये कापूस लागवड शून्यावर आहे.
शेतकऱ्यांनी कापूस का टाळले?
कापसाला लागणारा जास्त कालावधी
बाजारात दर स्थिर नाहीत
पावसावर जास्त अवलंबित्व
पिकाच्या देखभालीसाठी जास्त खर्च
या कारणांमुळे शेतकऱ्यांनी कापसाऐवजी मका, मूग, कांदा यासारख्या पिकांची निवड केली आहे.
पावसाचा परिणाम पेरणीवर
शुरूवातीला मे महिन्यात झालेल्या बिगर मोसमी पावसामुळे पेरणीस विलंब झाला होता. मात्र, जून महिन्याच्या सुरुवातीपासूनच सुरू झालेल्या मोसमी पावसामुळे खरीप हंगामाला गती मिळाली. काही भागांमध्ये अतिवृष्टीमुळे पेरणी थांबलेली होती, ती आता १८ जुलैपर्यंत बहुतांश भागांत पूर्णत्वाकडे पोहोचली आहे.
तालुकानिहाय स्थिती: येवला तालुका आघाडीवर
येवला तालुक्यात तब्बल ७३ हजार हेक्टर क्षेत्रावर खरीप पेरणी पूर्ण झाली आहे. यावरून अंदाज येतो की वरूणराजाच्या कृपेमुळे तालुक्यात पेरणी कामाला भरपूर गती मिळाली.
पुढील हवामान आणि शेतकऱ्यांचे नियोजन
सध्या पावसाने काहीशी उघडीप दिली आहे. त्यामुळे काही पिके पाण्यावर आली आहेत आणि शेतकरी पावसाच्या पुढील सत्राची वाट पाहत आहेत. शेतकऱ्यांनी हवामानाचा अंदाज लक्षात घेऊन पुढील नियोजन करणे गरजेचे आहे.
शेतकऱ्यांसाठी मार्गदर्शक सूचना
मका आणि मूग यासारख्या पिकांची देखभाल नियमित करावी.
पाण्याचा निचरा योग्य प्रकारे होतोय का याची खात्री करावी.
किड आणि रोग नियंत्रणासाठी दररोज पाहणी करावी.
पावसाच्या पूर्व अंदाजानुसार खत आणि फवारणीचे नियोजन करावे.
कापसाचा पर्याय म्हणून कमीतकमी कालावधीत परतावा देणारी पिके निवडावीत.
नाशिक जिल्ह्यात यंदा मका हे पीक कांद्याच्या तुलनेतही आघाडीवर राहिले आहे. शेतकऱ्यांनी बाजारातील अनिश्चितता, हवामानातील बदल आणि खर्चाचा विचार करून मका, मूग, सोयाबीन यासारख्या सुलभ आणि जलद परतावा देणाऱ्या पिकांकडे वळणे हे यशस्वी पाऊल ठरत आहे.
कापूस पिकात घट झालेली असली तरी यामुळे पेरणी क्षेत्रात कमी न होता शेतकऱ्यांनी सशक्त पर्याय निवडले आहेत.
हे पण वाचा : देशभरात पुन्हा मुसळधार पावसाचा इशारा; महाराष्ट्राच्या अनेक भागांत अलर्ट
