pomegranate-डाळिंबाच्या झाडाला कोणत्या महिन्यात किती पाण्याची गरज? सविस्तर वेळापत्रक
डाळिंब हे एक बहुगुणी आणि आर्थिकदृष्ट्या फायदेशीर फळझाड आहे. डाळिंबाच्या झाडाच्या चांगल्या उत्पादनासाठी योग्य प्रमाणात पाणी व्यवस्थापन करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. अयोग्य सिंचनामुळे उत्पादनावर विपरीत परिणाम होऊ शकतो. म्हणूनच, डाळिंबाच्या झाडाला कोणत्या महिन्यात किती पाणी द्यावे, हे समजून घेणे महत्त्वाचे आहे.
डाळिंबाच्या झाडासाठी पाणी व्यवस्थापनाचे महत्त्व
पाणी व्यवस्थापन योग्य पद्धतीने न केल्यास झाडांची वाढ खुंटते, फुले आणि फळगळ वाढते, तसेच फळांचा दर्जा खराब होतो. त्यामुळे, हवामान, मातीचा प्रकार आणि झाडाच्या वयानुसार पाण्याचा योग्य पुरवठा करणे गरजेचे आहे. डाळिंबाच्या उत्पादनासाठी टप्प्याटप्प्याने सिंचनाचे वेळापत्रक तयार करणे फायद्याचे ठरते.
डाळिंबाच्या झाडासाठी आवश्यक पाणी व्यवस्थापनाचे वेळापत्रक
१) रोप लागवडीनंतर पहिल्या ६ महिन्यांत पाणी व्यवस्थापन
– रोप लावल्यानंतर पहिल्या ६ महिन्यांत नियमित आणि नियंत्रित सिंचन गरजेचे असते.
– उन्हाळ्यात (मार्च ते मे) ४-५ दिवसांतून एकदा पाणी द्यावे.pomegranate
– पावसाळ्यात (जून ते सप्टेंबर) नैसर्गिक पावसाच्या प्रमाणानुसार पाणी द्यावे.
– हिवाळ्यात (ऑक्टोबर ते फेब्रुवारी) ७-८ दिवसांतून एकदा पाणी द्यावे.
– प्रत्येक झाडाला १०-१५ लिटर पाणी द्यावे.
२) झाड ६ महिन्यांपेक्षा मोठे झाल्यावर (१ ते ३ वर्षे वय)
– उन्हाळ्यात ३-४ दिवसांतून एकदा, हिवाळ्यात ७-१० दिवसांतून एकदा पाणी द्यावे.
– प्रत्येक झाडाला २०-३० लिटर पाणी आवश्यक असते.
– ठिबक सिंचन पद्धतीचा अवलंब करणे फायदेशीर ठरेल.
३) फुलोरा आणि फळधारणेच्या वेळी (३ वर्षांपेक्षा मोठे झाड)
– फुलोरा आणि फळधारणा होण्याच्या काळात पाण्याची मागणी वाढते.
– जानेवारी ते मार्च – ५-७ दिवसांतून एकदा पाणी द्यावे.
– एप्रिल ते जून (उन्हाळा) – २-३ दिवसांतून एकदा पाणी द्यावे.
– जुलै ते सप्टेंबर (पावसाळा) – पावसाच्या प्रमाणानुसार आवश्यकतेनुसार पाणी द्यावे.
– ऑक्टोबर ते डिसेंबर – ६-७ दिवसांतून एकदा पाणी द्यावे.pomegranate
– या काळात प्रति झाड ४०-५० लिटर पाणी आवश्यक असते.
४) काढणीपूर्व सिंचन व्यवस्थापन
– फळांची अंतिम वाढ होत असताना पाण्याचा पुरवठा नियंत्रित ठेवणे महत्त्वाचे आहे.
– फळ तोडणीच्या १५ दिवस आधी पाणी देणे थांबवावे, यामुळे फळांची गोडसर चव वाढते आणि टिकवणक्षमता सुधारते.
ठिबक सिंचनाचा उपयोग
ठिबक सिंचन पद्धतीमुळे डाळिंबाच्या झाडांना आवश्यक तेवढेच पाणी मिळते. यामुळे पाण्याची बचत होते आणि उत्पादन चांगले मिळते.
– उन्हाळ्यात दररोज ८-१० लिटर पाणी प्रति झाड ठिबक सिंचनाद्वारे द्यावे.
– हिवाळ्यात ४-५ लिटर प्रति झाड पुरेसे ठरते.
– पावसाळ्यात फक्त गरजेपुरते सिंचन करावे.
डाळिंब उत्पादनात पाण्याचे महत्त्व आणि सावधगिरी
१) जास्त किंवा कमी पाणी देण्याचे दुष्परिणाम
– जास्त पाणी दिल्यास मुळांवर बुरशीजन्य रोग होण्याची शक्यता वाढते.
– कमी पाणी दिल्यास फळांची वाढ खुंटते आणि फळगळ वाढते.
२) हवामान आणि मातीचा प्रकार विचारात घेऊन पाणी व्यवस्थापन
– हलकी माती असल्यास वारंवार आणि कमी प्रमाणात पाणी द्यावे.
– भारी मातीमध्ये पाणी जास्त काळ टिकते, त्यामुळे तुलनेने दीर्घ अंतराने सिंचन करता येते.
डाळिंब उत्पादनात पाणी व्यवस्थापन हा महत्त्वाचा घटक आहे. योग्य वेळी आणि योग्य प्रमाणात सिंचन केल्यास उत्पादन वाढते आणि फळांचा दर्जाही सुधारतो. ठिबक सिंचनासारख्या आधुनिक पद्धतींचा वापर करून आपण अधिक चांगले उत्पादन मिळवू शकतो.
हे पण वाचा : उन्हाळी गवार: कमी खर्चात जास्त फायदा मिळवण्याची संधी!
