ricefarming: खतांशिवाय भरघोस उत्पादन शक्य? भात पिकात वनमातीची कमाल जादू!

ricefarming: रासायनिक खतांचा खर्च दिवसेंदिवस वाढत आहे. अशा स्थितीत कमी खर्चात उत्पादन वाढवायचे असेल, तर अझोला हे जैविक उपाय उत्तम ठरते. अझोला ही एक जलचर वनस्पती असून, ती भातशेतीत वापरल्यास नायट्रोजन वाढवते, पाण्याची बचत करते, आणि शेतीची सुपीकता टिकवून ठेवते.

🔬 अझोलाची पोषणमूल्ये
• प्रथिने: २५% ते ३०%
• क्षारे: १०% ते १५%
• महत्वाचे प्रथिन घटक: ७% ते १०%

हे पोषण घटक जमिनीत मिसळल्यावर मातीला उपयुक्त ठरतात आणि भाताच्या उत्पादनात वाढ करतात.

🌱 अझोला म्हणजे काय?
अझोला ही एक जलचर वनस्पती असून तिच्या पानांमध्ये नायट्रोजन स्थिरीकरणाची क्षमता असते. ती अत्यंत वेगाने वाढते आणि तिचा वापर करता येतो:
• जैविक खत म्हणून
• जनावरांच्या खाद्य म्हणून
• माती सुधारक म्हणून

💡 भातशेतीत अझोला लागवड का करावी?
1. नायट्रोजन वाढवते
जमिनीत नैसर्गिकरित्या नायट्रोजन वाढतो, ज्यामुळे रासायनिक खतांची गरज कमी होते.

2. सेंद्रिय पदार्थ व खनिजे वाढवते
जमिनीचा पोत सुधारतो, सुपीकता वाढते.

3. पाण्याची बचत करते
अझोला पाण्यावर पसरत असल्यामुळे बाष्पीभवन कमी होते, आणि पाणी टिकवून ठेवते.

4. खर्चात बचत
रासायनिक खतांच्या खर्चात लक्षणीय घट होते.

🧑‍🌾 अझोला लागवड व नियोजन
✅ जमीन तयार करणे
• जमीन सपाट असावी
• २-३ इंच पाणी साचलेले असावे
• पाण्यावर अडथळा येणार नाही, याची दक्षता घ्या

✅ लागवड
• अर्धा किलो फ्रेश अझोला बाजारातून आणा
• भाताच्या रोपांमध्ये किंवा पाण्याच्या पृष्ठभागावर पेरा
• लागवडीनंतर ७-१० दिवसांत अझोला पसरतो

✅ देखभाल
• पाण्याची पातळी निरंतर राखा
• अझोला नियमितपणे काढा आणि खत म्हणून वापरा
• जुना अझोला काढल्यावर नवीन वाढीसाठी जागा मिळते

अझोला ही भातशेतीसाठी एक क्रांतिकारी जैविक पद्धत आहे. रासायनिक खतांचा वापर कमी करून निसर्गाशी सुसंगत शेती करायची असेल, तर अझोला हे एक प्रभावी माध्यम ठरते. शेतकऱ्यांनी अझोला लागवड करून उत्पादन वाढ आणि खर्च घट यांचा अनुभव घ्यावा.