महाराष्ट्रातील साखर कारखाना कामगारांना 10% वेतनवाढ; दीड लाख कामगारांना थेट फायदा

महाराष्ट्रातील साखर कारखान्यांमध्ये कार्यरत असलेल्या कामगारांसाठी एक दिलासादायक बातमी आली आहे. राज्यातील साखर कारखाना कामगारांना 10 टक्के वेतनवाढ देण्याचा ऐतिहासिक निर्णय त्रिपक्षीय समितीच्या बैठकीत घेण्यात आला आहे. या निर्णयामुळे सुमारे दीड लाख कामगारांना थेट लाभ होणार असून, साखर उद्योगावर 419 कोटी रुपयांचा अतिरिक्त आर्थिक भार येणार आहे.

त्रिपक्षीय समितीची भूमिका निर्णायक

साखर कामगारांच्या वेतनवाढीसाठी राज्य सरकारने विशेष त्रिपक्षीय समितीची स्थापना केली होती. या समितीमध्ये साखर कारखाना मालकांचे प्रतिनिधी, कामगार संघटनांचे नेते आणि राज्य सरकारचे अधिकारी सहभागी होते.

ही पाचवी बैठक 23 जुलै 2025 रोजी साखर संकुलात पार पडली. यामध्ये खालील प्रमुख प्रतिनिधी उपस्थित होते:

पी. आर. पाटील – अध्यक्ष, राज्य सहकारी साखर कारखाना संघ
जयप्रकाश दांडेगावकर – माजी अध्यक्ष, साखर संघ
दिलीपराव देशमुख, प्रकाश आवाडे – सदस्य
संजय खताळ – व्यवस्थापकीय संचालक, साखर संघ
तात्यासाहेब काळे – अध्यक्ष, कामगार प्रतिनिधी मंडळ
पी. के. मुडे – अध्यक्ष, कामगार महासंघ
आनंदराव वायकर – सरचिटणीस, महासंघ

वेतनवाढीचा निर्णय कसा झाला?

कामगार संघटनांनी प्रारंभी 40% वेतनवाढीची मागणी केली होती. यावर कारखान्यांच्या वतीने 4% वाढीचा प्रस्ताव मांडण्यात आला. त्यानंतर चौथ्या बैठकीत दोन्ही बाजूंमध्ये समन्वय न जमल्यामुळे, मध्यस्थी म्हणून माजी केंद्रीय कृषिमंत्री शरद पवार यांचा लवाद स्थापन करण्यात आला.

शरद पवार यांच्या मार्गदर्शनाखाली एकमताने 10% वेतनवाढीचा तोडगा निघाला. हा निर्णय 1 एप्रिल 2024 पासून पुढील पाच वर्षांसाठी म्हणजेच 31 मार्च 2029 पर्यंत लागू असणार आहे.

वेतनवाढीचे फायदे कोणाला?

ही वेतनवाढ संपूर्ण राज्यातील साखर कारखान्यातील कामगारांसाठी लागू आहे.
अकुशल कामगारांपासून निरीक्षक स्तरापर्यंतच्या 12 वेतनश्रेणीतील कामगारांना फायदा होणार आहे.
प्रत्यक्षात कामगारांच्या वेतनात ₹2,623 ते ₹2,773 पर्यंत वाढ होईल.
यात धुलाई भत्ता, घरभाडे भत्ता, वैद्यकीय भत्ता, महागाई भत्ता यांचा समावेश आहे.

साखर उद्योगावर आर्थिक भार

या वेतनवाढीमुळे साखर उद्योगावर एकूण 419 कोटी रुपयांचा आर्थिक भार पडणार आहे. मात्र, कामगार संघटनांनी यास सहमती दर्शवली असून, त्यांच्या मते ही वाढ दीर्घकालीन लाभदायक आणि श्रमिकांच्या जीवनमान सुधारण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावेल.

वेतनवाढीच्या कराराची वैशिष्ट्ये

बाब	माहिती
वेतनवाढ टक्केवारी	10%
अंमलबजावणी कालावधी	1 एप्रिल 2024 ते 31 मार्च 2029
लाभार्थी	सुमारे 1.5 लाख साखर कामगार
वेतनवाढ रक्कम	₹2,623 ते ₹2,773 प्रतिमाह
एकूण आर्थिक भार	₹419 कोटी
समाविष्ट भत्ते	महागाई, धुलाई, घरभाडे, वैद्यकीय भत्ता

साखर कामगारांना आर्थिक दिलासा

राज्यातील बहुतांश साखर कारखाने सहकारी पद्धतीने चालवले जातात. त्यामुळे कारखान्यांचे आर्थिक गणित जपत कामगारांना न्याय देणं गरजेचं असतं. याच पार्श्वभूमीवर झालेली ही 10% वेतनवाढ ही समतोल आणि न्याय्य निर्णय मानली जात आहे.

कामगार संघटनांनी या निर्णयाचे स्वागत केले असून, कामगारांच्या कष्टाला मिळालेला हा योग्य मोबदला असल्याचं त्यांनी सांगितलं आहे.

साखर उद्योग हा महाराष्ट्राच्या अर्थव्यवस्थेतील एक महत्त्वाचा घटक आहे. त्यात काम करणाऱ्या कामगारांच्या हितासाठी राज्य सरकारने आणि संबंधित पक्षांनी मिळून घेतलेला 10% वेतनवाढीचा निर्णय ऐतिहासिक ठरला आहे. हा निर्णय केवळ पगार वाढवणारा नसून, कामगारांचा विकास, सन्मान आणि सुरक्षिततेचा मार्ग मोकळा करणारा आहे.