draksha-karpa-rog: द्राक्ष बागेतील करपा रोग नियंत्रण: कारणे, लक्षणे व प्रभावी उपाययोजना

draksha-karpa-rog: द्राक्ष उत्पादनामध्ये उच्च दर्जा आणि चांगला उत्पादन मिळवण्यासाठी बागेचे योग्य व्यवस्थापन अत्यंत आवश्यक असते. मात्र, हवामानातील अचानक बदल, विशेषतः ढगाळ वातावरणामुळे तापमानात घट व आद्रतेत वाढ झाल्यास द्राक्ष बागांमध्ये विविध रोगांचा प्रादुर्भाव झपाट्याने वाढतो. त्यामध्ये बुरशीजन्य करपा (अॅन्ट्रॅक्नोज) आणि जिवाणूजन्य करपा (बॅक्टरीअल ब्लाईट किंवा लीफ स्पॉट) हे दोन प्रमुख रोग आहेत.

या रोगांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी खालीलप्रमाणे उपाययोजना केल्यास द्राक्षवेली निरोगी राहतात आणि उत्पादनात घट येत नाही:

🌿 बुरशीजन्य करपा नियंत्रण उपाययोजना
1. अनावश्यक कोवळ्या फुटी काढणे

• बागेत निघालेल्या अनावश्यक, कमजोर कोवळ्या फुटी वेळेवर काढून टाकाव्यात. यामुळे रोगाचे प्रसारण थांबवण्यास मदत होते.

2. रासायनिक फवारणी

• थायोफिनेट मिथाईल (७० डब्ल्यूपी) – १ ग्रॅम प्रति लिटर पाणी

• कॉपर ऑक्सिक्लोराईड (५० डब्ल्यूपी) – २.५ ग्रॅम प्रति लिटर पाणी

• कासुगामायसिन (५%) + कॉपर ऑक्सिक्लोराईड (४५% डब्ल्यूपी) – संयुक्त बुरशीनाशक, ३०० ग्रॅम प्रति एकर

• यापैकी कोणतीही एक फवारणी करावी.

3. सेंद्रिय उपाय – ट्रायकोडर्मा वापर

• फवारणीसाठी: २ ते ५ मिली प्रति लिटर पाणी याप्रमाणे दर १५ दिवसांनी

• ठिबकद्वारे ड्रेचिंगसाठी: २.५ ते ३ लिटर प्रति एकर

• यामुळे जमिनीतील बुरशीचे प्रमाण कमी होते आणि वेलींची रोग प्रतिकारशक्ती वाढते.

🦠 जिवाणूजन्य करपा नियंत्रण उपाययोजना
1. रासायनिक फवारणी

• मॅन्कोझेब (४५ डब्ल्यूपी) – २ ते २.५ ग्रॅम प्रति लिटर पाणी

• कासुगामायसीन (५%) + कॉपर ऑक्सिक्लोराईड (४५% डब्ल्यूपी) – संयुक्त बुरशीनाशक, ३०० ग्रॅम प्रति एकर

• वरीलप्रमाणे फवारणी केल्यास जिवाणूजन्य करपा नियंत्रणात येतो.

2. सावधगिरी

स्ट्रेप्टोमायसिनचा वापर टाळावा, कारण याचा रोग नियंत्रणात फारसा उपयोग होत नाही व पर्यावरणावरही विपरीत परिणाम होऊ शकतो.

☀️ महत्त्वाची सूचना
• वरील सर्व फवारण्या पावसाचा अंदाज लक्षात घेऊन स्वच्छ हवामानामध्येच कराव्यात, जेणेकरून फवारणीचा योग्य परिणाम होईल.

• नेहमी प्रमाणबद्ध औषधांचा वापर करावा व वेळोवेळी तज्ज्ञ सल्ला घ्यावा.

करपा रोगाचे नियंत्रण हे फक्त रासायनिक फवारणीतूनच नव्हे, तर संपूर्ण बाग व्यवस्थापनातून साधता येते. योग्य वेळी निरीक्षण, सेंद्रिय घटकांचा वापर, आणि हवामानाची योग्य माहिती यांचा एकत्रित वापर केल्यास द्राक्षवेली रोगमुक्त राहतील आणि दर्जेदार उत्पन्न मिळवता येईल.draksha-karpa-rog